Sau gần 10 năm ròng rã, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đang chững lại ở khâu nghiệm thu các hạng mục để thanh toán, bàn giao toàn bộ công trình. Suốt 1 năm qua, tuyến tàu điện trở thành nỗi bức xúc lớn của người dân khi đã xây xong nhưng chưa thể sử dụng.

"Xây xong nhưng chưa nghiệm thu xong", đó là khẳng định của Ban quản lý dự án Đường sắt (Bộ GTVT) - chủ đầu tư dự án. Cũng chính vì vướng mắc trong nghiệm thu, đòi hỏi thanh toán 50 triệu USD vừa qua của tổng thầu Trung Quốc không được Bộ GTVT chấp nhận.

Không có chuyện thanh toán chậm

"Chủ đầu tư đã sẵn tiền và cũng rất mong muốn giải ngân", ông Vũ Hồng Phương, quyền Giám đốc Ban quản lý dự án Đường sắt khẳng định với phóng viên sau thông tin tổng thầu đòi 50 triệu USD. Ông cũng lý giải thời gian gặp gỡ báo chí không có nhiều vì Ban quản lý và tổng thầu đang thường xuyên nhóm họp để thúc đẩy việc nghiệm thu, thanh toán.

Khu depot Yên Nghĩa, nơi đặt trung tâm điều hành và hầu hết máy móc thiết bị tại dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông. Ảnh: Ngọc Tân.

Ông Phương cho biết Ban quản lý đã lắng nghe và rất chia sẻ khó khăn về nguồn vốn với tổng thầu. Qua nhiều đợt giải ngân, đến nay tiến độ thanh toán cho tổng thầu đã đạt xấp xỉ 80% khối lượng và dự kiến trước lúc bàn giao sẽ thanh toán đến 95%, giữ lại 5% trong 2 năm bảo hành.

Nói về việc Tổng thầu Cát Linh - Hà Đông yêu cầu thanh toán ngay 50 triệu USD, đại diện chủ đầu tư tái khẳng định việc đòi hỏi thanh toán lúc này là chưa đúng trình tự.

"Theo trình tự, khối lượng công việc làm xong đến đâu, tổng thầu trình hồ sơ lên để nghiệm thu và giải ngân thanh toán đến đó. Hồ sơ đủ điều kiện thì chủ đầu tư thanh toán luôn, chưa đủ điều kiện thì chưa giải ngân. Bộ GTVT và Ban quản lý dự án đã chuẩn bị đủ nguồn tiền, nhưng việc thanh toán phải căn cứ đúng hợp đồng", ông Phương giải thích.

Nói sâu hơn về nguyên nhân khiến hồ sơ thanh toán không đủ điều kiện, ông Phương cho biết dự án có tất cả 11 chuyên ngành thiết bị, chỉ cần có 1 số chi tiết chưa đủ điều kiện nghiệm thu thì không thể nghiệm thủ được cả hệ thống.

Đại diện chủ đầu tư nêu rõ trình tự công việc tiếp theo là vận hành thử kết hợp đánh giá an toàn hệ thống, nhận chứng chỉ đánh giá an toàn, hoàn thiện hồ sơ hoàn công để trình chủ đầu tư nghiệm thu (Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước sẽ kiểm tra công tác nghiệm thu của chủ đầu tư), nghiệm thu xong sẽ bàn giao và đưa vào khai thác.

Vạch rõ được trình tự công việc, Ban quản lý dự án thừa nhận việc xác định mốc hoàn thành là rất khó khăn. Dù đã nhẩm tính được hạn khánh thành nhưng cũng chưa thể khẳng định vì công việc tiếp theo phụ thuộc vào sự hợp tác của tổng thầu.

Trước mắt, tổng thầu phải đưa nhân sự sang Việt Nam hoàn thiện hiện trường, hồ sơ, tiến hành vận hành thử, đáp ứng các điều kiện đánh giá an toàn hệ thống để bàn giao đưa vào vận hành.

"Các bên đang tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện hồ sơ để trình thanh toán", ông Phương khẳng định.